Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κύκλο, πρέπει να γίνουν μία σειρά βημάτων και δραστηριοτήτων σε 4 φάσεις. Οι πρώτες τρεις φάσεις αφορούν στην ανάπτυξη του σχεδίου μέχρι και την ψήφισή του και η τελευταία αφορά στην εφαρμογή του στο μέλλον . Το ΣΒΑΚ το αναπτύσσει η Ομάδα Εργασίας του Δήμου Σητείας με την υποστήριξη εξωτερικού αναδόχου.
Ένα ΣΒΑΚ για να αναπτυχθεί και να ολοκληρωθεί σωστά οφείλει να ακολουθήσει τη διαδικασία που περιγράφεται στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και στο ελληνικό νομικό πλαίσιο. Το ελληνικό νομικό πλαίσιο για τα ΣΒΑΚ άλλαξε πρόσφατα και καθοδηγείται από τον Ν. 4784/2021.
ΦΑΣΗ Α : Προετοιμασία σχεδίου
Κατά το πρώτο στάδιο της Προετοιμασίας πραγματοποιούνται όλες οι απαιτούμενες ενέργειες που θα πρέπει να ολοκληρώσει ο επισπεύδων/ φορέας εκπόνησης της διαδικασίας του ΣΒΑΚ, δηλαδή ο φορέας τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμος, Δημοτικής Ενότητα, Περιφέρεια, Περιφερειακή Ενότητα) πριν την ανάπτυξη του ΣΒΑΚ.
Σε αυτό το στάδιο θα πρέπει η τοπική κοινωνία να προετοιμαστεί για την εκπόνηση, να ενημερωθεί και να υποστηρίξει το εγχείρημα.
Ο φορέας εκπόνησης του ΣΒΑΚ θα πρέπει να συστήσει Ομάδα Εργασίας από υπηρεσιακούς παράγοντες ή/ και εξωτερικούς συνεργάτες.
Παράλληλα θα πρέπει να ξεκινήσει διαδικασίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των φορέων, συλλογικοτήτων και οργανισμών καθώς και του κοινού που δραστηριοποιείται στην περιοχή μελέτης. Οι φορείς/ συλλογικότητες που θα συμμετέχουν υπογράφουν σχετικό σύμφωνο φορέων και συγκροτούν το Δίκτυο Φορέων το οποίο θα συμμετέχει στο σχεδιασμό και στη συνέχεια στην αξιολόγηση.
Το δίκτυο Φορέων θα πρέπει να στελεχώνεται από φορείς όπως: ο ΟΤΑ όπου γίνεται η παρέμβαση, η Περιφέρεια, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, τα Επιμελητήρια, οι Επαγγελματικοί/ Επιστημονικοί Σύλλογοι, οι Φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου, τα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα, οι ενώσεις πεζών, δικυκλιστών, ποδηλατιστών, ΑΜΕΑ κ.ο.κ.
Το Δίκτυο Φορέων συν-σχεδιάζει το όραμα του ΣΒΑΚ, συμμετέχει σε διαδικασίες διαβούλευσης, συμμετοχικά εργαστήρια, workshops, συμμετέχει στη διαμόρφωση σχεδίου δράσης και μέτρων, παρακολουθεί και ελέγχει τους εκπονούντες το ΣΒΑΚ (ομάδα εργασίας και αναδόχους) και παραμένει ενεργό σε όλα τα επιμέρους βήματα τόσο του ΣΒΑΚ όσο και των δράσεων που θα ακολουθήσουν την εκπόνησή του.
Σημείο κλειδί στο στάδιο της Προετοιμασίας είναι η υπογραφή των μελών του Δικτύου Φορέων και του ΟΤΑ του Συμφώνου Συμμετοχής.
Στην Φάση Α γίνεται η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης στο δήμο.
ΦΑΣΗ Β : Στόχοι και προτεραιότητες του Σχεδίου | Μέτρα προώθησης της βιώσιμης κινητικότητας
Σε αυτή τη φάση γίνεται η διαμόρφωση του οράματος για τη βιώσιμη αστική κινητικότητα στην περιοχή παρέμβασης. Το όραμα θα πρέπει να συμβαδίζει με τους βασικούς άξονες της βιώσιμης ανάπτυξης και τους πυλώνες της βιώσιμης κινητικότητας. Θα πρέπει ακόμη να γίνονται σαφή τα προβλήματα που υπάρχουν στην περιοχή μελέτης αναφορικά με τη ρύπανση, το θόρυβο, την κυριαρχία του ΙΧ, την οδική ασφάλεια, την προσβασιμότητα κ.α. και να αναγνωρίζεται η συμβολή των μέτρων της ΒΑΚ ως σημαντική για τις μετακινήσεις και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η διατύπωση του οράματος θα πρέπει να είναι περιεκτική και αντιληπτή στο ευρύ κοινό και να λαμβάνει υπόψη τις απόψεις των μελών του Δικτύου Φορέων.
Σύμφωνα με την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης στη συνέχεια διατυπώνεται πλαίσιο προτεραιοτήτων.
Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω: Βελτίωση προσβασιμότητας πεζών, ευάλωτων χρηστών, Αντιμετώπιση κυκλοφοριακής συμφόρησης, Βελτίωση οδικής ασφάλειας, Ενίσχυση της κυκλοφορίας με το ποδήλατο, Βελτίωση υπηρεσιών δημόσιας συγκοινωνίας κ.ο.κ.
Κατά το 5ο και 6ο βήμα καθορίζονται οι στόχοι και τα πακέτα μέτρων που αποτελούν τα μέσα για την επίτευξη των στόχων. Οι στόχοι πρέπει να είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, εφικτοί, ρεαλιστικοί και χρονικά ορισμένοι (SMART), ενδεικτικά: % αύξηση μεριδίου χρήσης ποδηλάτου, επιλογής περπατήματος, δημόσιας συγκοινωνίας, % μείωση κυκλοφοριακής συμφόρησης κ.ο.κ.
Η επιλογή των μέτρων εξαρτάται από τους στόχους και αφορά στη διαμόρφωση παρεμβάσεων και δράσεων για την επίτευξη του οράματος και των στόχων.
Τέτοια μέτρα μπορούν να είναι:
- Επέκταση δικτύου πεζοδρόμων και οδών ήπιας κυκλοφορίας
- Επέκταση δικτύου ποδηλατοδρόμων
- Ανασχεδιασμός δικτύου και υπηρεσιών δημόσιας συγκοινωνίας
- Έλεγχος παράνομης στάθμευσης
- Συλλογική χρήση αυτοκινήτου
- Τοπική απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων/ βαρέων οχημάτων
- Κίνητρα για περπάτημα, ποδήλατο, χρήση ΜΜΜ
ΦΑΣΗ Γ :
Εκπόνηση σχεδίου
Στη φάση αυτή αναπτύσσεται το σχέδιο δράσης του ΣΒΑΚ δηλαδή οι πίνακες που περιγράφουν ΠΟΙΟΣ κάνει τι, με τι ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ, σε πόσο ΧΡΟΝΟ και ποιες είναι οι διαδικασίες που απαιτούνται για να γίνει η ωρίμανση των επιμέρους μέτρων.
Στη συνέχεια περιγράφεται ο τρόπος που αξιολογείται η πορεία ενός ΣΒΑΚ και οι δείκτες που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση.
Στο τέλος αυτής της φάσης η ανάπτυξη του σχεδίου ΣΒΑΚ έχει ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ και εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο ενώ γνωμοδοτούν και όλοι οι αρμόδιοι σύμφωνα με τη νομοθεσία.
ΦΑΣΗ Δ : Εφαρμογή του σχεδίου
Στη φάση αυτή έχουμε περάσει στην εφαρμογή του σχεδίου άρα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη διαχείριση των επιμέρους έργων και μέτρων, στην ωρίμανση μελετών, στην αναζήτηση χρηματοδότησης και ιδιαίτερη σημασία στην ενημέρωση πολιτών και φορέων για την πρόοδό του ΣΒΑΚ