Όραμα:
Το όραμα για το ΣΒΑΚ Σητείας διατυπώνεται στην Γ’ Φάση σχεδιασμού και περιλαμβάνει τη συνοπτική περιγραφή της κατεύθυνσης του ΣΒΑΚ για την περιοχή ή διαφορετικά τη φράση-κλειδί η οποία ενσωματώνει τις βασικές προτεραιότητες και στόχους για το μέλλον του δήμου τόσο ως προς τον τομέα των μετακινήσεων όσο και ως προς την πολεοδομική του φυσιογνωμία. Ωστόσο, το όραμα ενός ΣΒΑΚ δεν συνιστά μονάχα μία συνοπτική προωθητική φράση που αξιοποιείται από την πολιτική ηγεσία του τόπου που εκπονεί το σχέδιο, αντιθέτως αποτελεί τη διατύπωση της κατεύθυνσης για την αυριανή εικόνα που επιθυμεί η εκάστοτε πόλη ή περιοχή. Μια εικόνα που θα έχει ως θεμελιώδη χαρακτηριστικά τη μεγαλύτερη ευαισθησία για προστασία του περιβάλλοντος, τη διασφάλιση του δικαιώματος των πολιτών για ασφαλή και ελκυστική μετακίνηση καθώς και την οικονομική αποδοτικότητα. Αυτή η εικόνα προϋποθέτει έναν αστικό χώρο με αισθητά μικρότερο αριθμό αυτοκινήτων και παράλληλα μεγαλύτερα ποσοστά περπατήματος, ποδηλάτου, δημόσιας συγκοινωνίας αλλά και καινοτόμων τρόπων μετακίνησης. Βασικός άξονας του οράματος πρέπει να είναι η ενίσχυση της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής βιωσιμότητας της περιοχής παρέμβασης.
Τυπικά κρίσιμα ερωτήματα που δημιουργούνται σε περιοχές που πραγματοποιούν το πρώτο τους ΣΒΑΚ είναι τα ακόλουθα :
▪ Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται ένα όραμα;
▪ Τι μπορεί να περιλαμβάνει ένα όραμα;
▪ Με ποιο τρόπο το «όραμα» γίνεται κτήμα των κατοίκων
της πόλης;
Στην ουσία, το «όραμα ενός ΣΒΑΚ» είναι η κατεύθυνση η οποία προκύπτει έπειτα από αξιολόγηση μιας σειράς παραγόντων:
▪ της αλληλεπίδρασης πολιτών-φορέων-ομάδας εργασίας ΣΒΑΚ-πολιτικής
ηγεσίας,
▪ της συνολικής στρατηγικής ανάπτυξης της περιοχής,
▪ των πλεονεκτημάτων αλλά και ειδικών προβλημάτων της περιοχής,
▪ των βασικών προτεραιοτήτων για την προώθηση της βιώσιμης
κινητικότητας,
▪ καθώς και πλήθος άλλων στοιχείων.
Αναλυτικά το όραμα του δήμου για το ΣΒΑΚ Σητείας περιγράφεται μέσω των κάτωθι συνιστωσών:
▪ Αύξηση του επιπέδου της οδικής ασφάλειας.
▪ Υιοθέτηση μιας συνδυασμένης προσέγγισης πολεοδομικού, περιβαλλοντικού
και κυκλοφοριακού σχεδιασμού.
▪ Εύρυθμη λειτουργία του συστήματος μεταφορών καθ’ όλη τη διάρκεια του
έτους (ακόμα και όταν παρατηρούνται αυξημένες ροές επισκεπτών).
▪ Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας για μετακινήσεις, η μείωση του θορύβου
καθώς και η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
▪ Αύξηση του ποσοστού χρήσης των βιώσιμων μέσων και τρόπων μετακίνησης
σε καθημερινή βάση (περπάτημα, ποδήλατο και δημόσια συγκοινωνία).
▪ Περιορισμός της χρήσης ιδιωτικών αυτοκινήτων ιδιαίτερα για μικρού μήκους
μετακινήσεις.
▪ Μείωση του φαινομένου της παράνομης στάθμευσης ιδίως σε κεντρικές
οδούς των οικισμών.
▪ Διασφάλιση της απρόσκοπτης και ασφαλούς μετακίνησης όλων των ατόμων
χωρίς διακρίσεις, με έμφαση στα ζητήματα κινητικότητας Ατόμων με
Αναπηρία (ΑμεΑ) και Ατόμων με Μειωμένη Κινητικότητα (ΑΜΚ)
▪ Στήριξη του εναλλακτικού τουρισμού από τα βιώσιμα μέσα μεταφοράς
▪ Αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, της ποιότητας ζωής και του
δημόσιου χώρου, μέσα από παρεμβάσεις αναδιοργάνωσης των όρων και των
υποδομών αστικής κινητικότητας.
▪ Βελτίωση της συνδεσιμότητας μεταξύ των Δήμων και γενικότερα των
όμορων με τη Σητεία περιοχών μέσω ενός ασφαλούς οδικού δικτύου, φιλικού
προς βιώσιμες μετακινήσεις.
▪ Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών (τηλεματική, GIS, κτλ.) για τη διαχείριση της
αστικής κινητικότητας και την ενημέρωση των πολιτών, προσαρμοσμένων
στις ανάγκες της πόλης, με τελικό σκοπό την αύξηση της χρήσης βιώσιμων
τρόπων μετακίνησης.
▪ Ενίσχυση της συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων για τα θέματα
οργάνωσης του αστικού χώρου και της κινητικότητας στην πόλη, τόσο από
τους δημότες, όσο και από τους επισκέπτες.
▪ Δημιουργία ενός προσιτού και φιλόξενου, για τους επισκέπτες, Δήμου.
▪ Αξιοποίηση παραλιακού μετώπου με προσβασιμότητα σε όλες τις ομάδες
πολιτών.
▪ Δημιουργία ενός αναγνώσιμου δικτύου πράσινων διαδρομών που θα ενώσει
το παραλιακό μέτωπο με τον υπόλοιπο δήμο.
ΟΡΑΜΑ:
Η αξιοποίηση και ανάδειξη της ιδιαίτερης φυσικής και πολιτιστικής φυσιογνωμίας του δήμου μέσα από μία διαφορετική οργάνωση της πόλης που
α) θα αναδεικνύει τα τοπόσημα
β) θα προωθεί φυσικούς τρόπους μετακίνησης που επιτρέπουν τη γνωριμία με το μοναδικό τοπίο της πόλης και
γ) θα αξιοποιεί την τεχνολογία με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, την προσέλκυση επιχειρήσεων, την ανάπτυξη ποιοτικών μορφών τουρισμού που θα βελτιώσουν τη
θέση της πόλης και θα την καταστήσουν διεθνώς γνωστή, επιθυμητό τόπο ζωής και προορισμό διακοπών.
Στόχοι:
Οι σχετικές ευρωπαϊκές κατευθύνσεις για τη δεύτερη σειρά οδηγιών του ΣΒΑΚ (ELTIS, 2019) αναφέρουν πως οι στόχοι, που πλέον προκύπτουν και σχετίζονται με τους δείκτες παρακολούθησης του σχεδίου, συγκεκριμενοποιούν τις προτεραιότητες του σχεδίου διότι καθορίζουν με σαφή τρόπο τι πρέπει να πραγματοποιηθεί στο επόμενο χρονικό διάστημα.
Η επίτευξη τους μάλιστα εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος, συνεισφέρει σημαντικά και στην πραγματοποίηση των προτεραιοτήτων του σχεδίου. Γι’ αυτό το λόγο, διαπιστώνεται πως αποτελούν ζήτημα κομβικής σημασίας για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης του ΣΒΑΚ.
Στη μεθοδολογική πορεία εκπόνησης των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) σύμφωνα με την πρώτη έκδοση οδηγιών του ELTIS (2013) καθώς και άλλων πιο πρόσφατων εργαλείων, συνίσταται η διαμόρφωση «έξυπνων» στόχων. Ο επιθετικός προσδιορισμός «έξυπνος» πρόκειται για μετάφραση από το αγγλικό λογοπαίγνιο – ακρωνύμιο «SMART» που ως γνωστόν είναι η αγγλική λέξη για το έξυπνος. Το ακρωνύμιο συντίθεται από τα αρχικά των λέξεων: Specific, Measurable, Αchievable, Relevant και Time-bound.
Δηλαδή ένας στόχος ο οποίος τίθεται από το ΣΒΑΚ είναι «έξυπνος», στην περίπτωση την οποία:
i. Είναι συγκεκριμένος. Ο στόχος οφείλει να είναι προσδιορισμένος με ακρίβεια, εύκολα κατανοήσιμος και αντιληπτός από όλους τους κοινωνικούς, τεχνικούς, πολιτικούς και διοικητικούς παράγοντες οι οποίοι συμμετέχουν στη διαμόρφωση και υλοποίηση του ΣΒΑΚ.
ii. Είναι μετρήσιμος. Για να αποφεύγονται υποκειμενικές εκτιμήσεις για την πορεία
υλοποίηση του ΣΒΑΚ είναι αναγκαίο να μπορεί να μετρηθεί εάν ο στόχος επετεύχθη ή όχι
iii. Είναι εφικτός. Δεν πρέπει να τίθενται στόχοι που υπερβαίνουν τις οικονομικές δυνατότητες και θεσμικούς περιορισμούς που καθορίζουν τα όρια δράσης των συντελεστών του ΣΒΑΚ.
iv. Είναι σχετικός. Ο στόχος πρέπει να υλοποιεί ξεκάθαρα τις προτεραιότητες που έχουν αναπτυχθεί και να διαμορφώνουν το κοινό όραμα για το Δήμο.
v. Χαρακτηρίζεται από χρονικά όρια. Η επίτευξη του στόχου δεν πρέπει να επιδιώκεται σε ένα αόριστο χρονικό διάστημα ή να μετατίθεται στο μακρινό μέλλον, διότι σε μία τέτοια περίπτωση χάνει τη δεσμευτικότητά του.
Στον παρακάτω σύνδεσμο παρουσιάζονται ανά προτεραιότητα οι έξυπνοι στόχοι σε ορίζοντα 5ετίας, 10ετίας και 15ετίας.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ:
- Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας που αφορά στις μετακινήσεις (Ενέργεια)
- Προστασία φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος/ Ενίσχυση ελκυστικότητας οδικού περιβάλλοντος και δημόσιου χώρου (Οικιστικό Περιβάλλον)
- Βελτίωση δημόσιας υγείας/ βελτίωση ατμόσφαιρας (Δημόσια Υγεία)
- Βελτίωση προσβασιμότητας για τους ευάλωτους χρήστες και άρση κοινωνικών αποκλεισμών στην μετακίνηση (Προσβασιμότητα)
- Προώθηση της χρήσης βιώσιμων μέσων και τρόπων μετακίνησης έναντι του ιδιωτικού αυτοκινήτου (Βιώσιμα μέσα και τρόποι μετακίνησης)
- Ενσωμάτωση νέων και έξυπνων τεχνολογιών στο μεταφορικό σύστημα (Ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών)
- Βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας (Οδική ασφάλεια)
- Ενίσχυση συμμετοχικότητας στο σχεδιασμό των μετακινήσεων (Συμμετοχικότητα)
- Διαχείριση της τουριστικής εποχικότητας στις μετακινήσεις- Προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού (Τουρισμός και εποχικότητα μετακινήσεων)
- Εξασφάλιση λειτουργικότητας- αποδοτικότητας συστήματος μεταφορών (Λειτουργικότητα συστήματος μεταφορών)
- Βελτίωση εμπορευματικών μεταφορών (εμπορευματικές μεταφορές).